سیستم روشنایی و نور مخصوص رشد گیاهان

یکی از بخش های اصلی رشد گیاهان سیستم روشنایی یا تامین نور آن است بهتر است کمی درباره نور و روشنایی مناسب گیاهان بدانیم .
شاید این سوال در ذهنتان مطرح شده باشد که چرا ما از نور مستقیم خورشید برای گلخانه استفاده نمی کنیم ؟ مگر گیاهان در طبیعت از نور خورشید استفاده نمی کنند ؟
نور خورشید یا هر نوری شامل طیف های مختلف رنگی با شدت و ضعف در نوع رنگ ، درجه رنگ ، طول موج و... است و می توانند به عنوان یک سیستم روشنایی در نظر گرفته شود .
اما آنچه در عمل اتفاق خواهد افتاد این تئوری ها را به کل رد خواهد کرد . توجه به این که نور خورشید شامل بیشترین طول موج و طیف های رنگی از نور های مرئی تا نامرئی است نمیتواند برای یک محیط بسته مناسب باشد چرا که بسیاری از این طیف های رنگی نه تنها برای فتوسنتز و رشد گیاهان الزامی نیستند بلکه می توانند محیط بسته و فوق مرطوب را دچار معضل رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته کنند .
آنچه در طبیعت دیده میشود به هیچ عنوان نمی تواند در یک محیط بسته یا آزمایشگاهی به همان خوبی طبیعت باشد بنابراین در مورد گلخانه که گوشه ای بسته و محدود از محیط طبیعی است ، چاره ای جز این نداریم که ویژگی های مورد نیاز و ضروری گیاهان را از نور خورشید جدا و به صورت مصنوعی فراهم کنیم و ویژگی هایی مضر و بی استفاده را حذف نماییم تا در محیط کشت با مشکل مواجه نشویم .

کلوین یا درجه نور:

درجه کلوین یک نور مشخص می کند که از چه نورهایی با چه طول موجی در آن وجود دارد.
یک لامپ 6500k بهترین کلوین برای نور گیاه محسوب میشود.

لومن با شدت نور:

هر چقدر لومن یک لامپ بالاتر باشد شدت نور آن لامپ نیز بیشتر است.

پار: (PAR: Photosynthetically Active Radiation)

پار ، معیاری برای سنجش میزان نورهای مخصوص فتوسنتز است . گیاهان برای انجام فتوسنتز به دو طیف رنگی آبی 400 نانومتر و قرمز 700 نانومتر نیاز دارند ، به طور کلی تر "پار" واحدیست که بتوان میزان نور آبی 400 نانومتر و قرمز 700 نانومتر را سنجید.

چارت توزیع طیف های نوری:

در چارت توزیع طیف های نوری ، انواع رنگ نور و میزان موجود از هر یک در نور نهایی نشان داده می شود.
هر چقدر رنگ آبی و قرمز دو طرف طیف نوری بیشتر باشد و رنگ سبز آن کمتر باشد نور نهایی تولید شده از آن منبع نوری ، برای استفاده مناسب تر است.

طیف نور مورد نیاز برای عمل فتوسنتز:

گیاهان برای عمل فتوسنتز از طیف کامل نور خورشید استفاده نمی کنند بلکه تنها از دو نوار طیف نوری قرمز و آبی استفاده می نمایند.
لامپ های فتوسنتز یا لامپ های گرمسیری ساخته شده نیز نور قرمز و آبی زیادی دارند و می توانند یک گزینه ایده آل برای استفاده باشند . نور نهایی این لامپ ها که با چشم قابل رویت است به رنگ صورتی می باشد.

استفاده از لامپ فتوسنتز و لامپ طیف کامل سفید:

با توجه به اینکه لامپ فتوسنتز که به رنگ صورتی موجود است ، به عنوان حیاتی ترین لامپ گیاهی محسوب می شود ؛ استفاده از آن الزامی است با این حال استفاده از نور سفید طیف کامل نیز در کنار لامپ فتوسنتز می تواند بهترین نتیجه را در تامین روشنایی و رشد و نمو گیاهان داشته باشد.